Een Russische satelliet uit het Sovjet-tijdperk, net als de beroemde Russische satelliet Kosmos 482, maakt na ruim 50 jaar in een baan om de aarde een spectaculaire en onvoorspelbare terugkeer. De Kosmos 482-sonde, gelanceerd in 1972 met als doel Venus te verkennen, wordt tussen vrijdag 10 mei en zondag 12 mei terug op aarde verwacht. Waar precies? Dat weet niemand. En dat maakt het behoorlijk spannend.
Een Russische satelliet met een mislukte missie
Kosmos 482 werd begin jaren ’70 gelanceerd als onderdeel van een Sovjet-missie om Venus te onderzoeken. Door een storing in de raketmotor werd de benodigde snelheid niet bereikt, waardoor de Russische satelliet in een elliptische baan rond de aarde strandde. Sindsdien cirkelt het object – of beter gezegd, wat ervan over is – al tientallen jaren boven ons hoofd.
Het gaat inmiddels nog maar om een deel van de oorspronkelijke sonde: de landingscapsule. Twee van de vier brokstukken zijn al eerder in de dampkring vergaan, maar deze capsule – gemaakt om de barre omstandigheden van de Venus-atmosfeer te doorstaan – is robuust genoeg om de aardse terugkeer mogelijk te overleven.
Waar komt deze Russische satelliet terecht?
Dat is dé vraag over de Russische satelliet. De capsule kan volgens NASA neerstorten ergens tussen 52 graden noorder- en 52 graden zuiderbreedte. Dat omvat vrijwel heel Afrika, Zuid-Amerika, Australië, grote delen van Azië, Europa én de VS. Een exacte plek valt pas kort voor de inslag te bepalen. Tot die tijd blijft het gissen.
Astronoom Jonathan McDowell (Harvard & Smithsonian) noemt de kans klein dat iemand geraakt wordt, maar sluit het niet volledig uit. “Er is een niet-triviale kans dat het object schade veroorzaakt, en een heel kleine kans – één op duizenden – dat iemand gewond raakt,” aldus McDowell.
Hitte weerstaanbaar
De capsule is oorspronkelijk ontworpen om op Venus te landen – een planeet waar temperaturen tot wel 465°C heersen. Daardoor is het apparaat bestand tegen extreem hoge temperaturen, veel hoger dan die bij terugkeer in de aardatmosfeer. De kans dat dit ruimtepuin de hitte van re-entry overleeft, is dus reëel. Zelfs voor een object als de Russische satelliet.
Toch hoeven we volgens experts niet in paniek te raken: jaarlijks keren tientallen objecten uit de ruimte terug naar de aarde, meestal onopgemerkt en vaak boven de oceaan. Maar de geschiedenis leert dat het in zeldzame gevallen wel mis kan gaan.
Van Sovjet-rommel tot moderne zorg
Hoewel deze Russische satelliet zijn missie faalde, herinnert hij ons eraan hoe lang ruimtepuin kan blijven rondzweven. Met het toenemende aantal satellieten in lage banen rond de aarde neemt ook het risico op vallend puin toe. Kosmos 482 is dus niet alleen een curiositeit uit het verleden, maar ook een waarschuwing vanwege de Russische satelliet voor de toekomst van de ruimtevaart.
Eén ding is zeker: ergens dit weekend valt er iets terug op aarde. Alleen de plek van de Russische satelliet weten, dat weet niemand nog.
