Het klinkt als iets uit een sciencefictionfilm, maar parasieten die dieren in zombies veranderen bestaan echt. Ze beïnvloeden het gedrag van hun gastheer op slinkse wijze om zichzelf te kunnen verspreiden. Denk aan schimmels die insecten controleren, wormen die hersenen overnemen of virussen die planten en insecten manipuleren als ware poppenspelers. Dit zijn enkele van de meest bizarre voorbeelden uit de natuur.
De schimmel uit The Last of Us bestaat echt
In de hitserie The Last of Us verandert een schimmel mensen in zombies. De fictieve parasiet is geïnspireerd op een echte soort: Ophiocordyceps unilateralis, een schimmel die mieren infecteert. Eenmaal besmet klimt de mier naar een hoog punt, bijt zich vast aan een blad en sterft daar. Vervolgens groeit er een paddenstoel uit zijn lijfje, die sporen verspreidt over de kolonie. Een pas ontdekte soort, Gibellula attenboroughii, doet iets soortgelijks met grotten spinnen.
Deze parasieten die dieren in zombies veranderen laten zien hoe ver schimmels kunnen gaan om te overleven en zich voort te planten.
Wormen en wespen nemen de controle over
Ook de leverbot, een parasitaire worm, manipuleert mieren. De larve komt via slakken in de mier terecht, kruipt naar het brein en zorgt dat de mier ‘s avonds naar het puntje van een grasspriet klimt – klaar om opgegeten te worden door een herkauwer zoals een schaap of koe. Wat bijzonder is: overdag schakelt de worm dit gedrag weer uit om de mier te beschermen tegen de zon.
Een andere meester in manipulatie is de sluipwesp. Die legt haar eitjes op spinnen, waarna de larven het spinnenbrein beïnvloeden. De spin weeft vervolgens een speciaal cocon-achtig web, sterft, en biedt zo bescherming aan de larven terwijl zij zich verpoppen tot nieuwe wespen.
Parasieten beïnvloeden zelfs grote roofdieren
Zelfs grotere dieren zijn niet veilig voor parasieten die dieren in zombies veranderen. Toxoplasma gondii, een eencellige parasiet, verandert het gedrag van wolven. In het Yellowstone-park bleek dat besmette wolven minder bang zijn voor poema’s en vaker hun roedel verlaten. Ze worden roekeloos en nemen meer risico’s, wat de kans vergroot dat ze door een poema worden opgegeten – precies waar de parasiet zich wil voortplanten. Opmerkelijk: besmette wolven bleken ook vaker leider van hun roedel te worden, waardoor het risico op verdere besmetting toeneemt.
Parasieten manipuleren zelfs planten en insecten
Niet alleen dieren worden slachtoffer. Het tomato yellow leaf curl-virus (TYLCV) manipuleert zowel tomatenplanten als de tabaks wittevlieg. De zieke plant verspreidt een geurstof die gezonde vliegen aantrekt. Eenmaal besmet, ontwijken de vliegen zieke planten en zoeken ze gezonde tomaten op – waardoor het virus zich razendsnel verspreidt. Een gen in de vlieg wordt bewust onderdrukt om dit gedrag te beïnvloeden.
Of het nu gaat om schimmels, wormen, wespen of virussen – de natuur kent talloze parasieten die dieren in zombies veranderen. Hun methodes zijn ingenieus, griezelig en soms zelfs dodelijk. Eén ding is zeker: de echte wereld is minstens zo angstaanjagend als fictie.
Check ook:
