We kennen allemaal wel die ene persoon in de familie die altijd met “goedbedoeld” advies komt, vooral wanneer niemand erom vraagt. Het is bijna een kunstvorm geworden: ongevraagd advies geven alsof je Dr. Phil in eigen persoon bent. In dit artikel duiken we in een case-study van ongevraagd advies, volledig gebaseerd op een WhatsApp-gesprek dat veel te herkenbaar is.
Wat is ongevraagd advies?
Voor degenen die het geluk hebben gehad het nog nooit te ontvangen (of te geven): ongevraagd advies is dat kleine cadeautje waar je nooit om hebt gevraagd en dat je eigenlijk ook liever meteen retour stuurt. Het komt vaak verpakt in zinnen als “Wat ik je nog wilde zeggen…” of “Ik bedoel het goed hoor, maar…” Het is de kunst van iemand vertellen hoe zij hun leven beter kunnen leiden, zonder daar zelf om verlegen te zitten.

Het gesprek: een meesterwerk van passief-agressieve communicatie
Schoonzus 1 (de adviseur): “Wat ik je nog wilde zeggen, en niet zo gepast vond ten overstaan van iedereen gisteren…” Ah, de opener die meteen je hart verwarmt. Als iemand je al niet wilde horen praten voor een publiek, waarom zou je dan denken dat een privébericht het verschil maakt? Ze vervolgt: “Ik zag dat ze nog steeds een speentje in heeft. Maar ze is al twee, toch? Ik zou je willen adviseren om dat af te bouwen. Kan negatieve effecten hebben.”

Hoe reageer je op ongevraagd advies?
Hier wordt het pas echt interessant. De expert van dienst haalt er medische termen bij: bovenkaak versmallen, gehemelte verhogen, microplastics! Wat een wetenschappelijk feestje. Ze eindigt haar preek met de ironisch klinkende woorden: “Just my free advice.” De ontvanger van dit “cadeautje” reageerde met een vriendelijke maar duidelijke boodschap: “Dank je voor het advies, maar wij weten wel wat we doen.”

Goedbedoelde wijsheid zomaar genegeerd?
Een subtiele manier om te zeggen: “Stop ermee.” Maar helaas, dit werd niet begrepen. Zoals zo vaak bij mensen die ongevraagd advies geven, kan de adviseur niet geloven dat haar goedbedoelde wijsheid zomaar genegeerd wordt. Ze blijft pushen: “Lijkt een beetje alsof je het niet serieus neemt en er niks mee gaat doen?” Dit is het moment waarop de familie-WhatsApp verandert in een aflevering van een realityserie. Drama verzekerd.

Waarom is ongevraagd advies zo irritant?
Ongevraagd advies voelt alsof iemand je favoriete gerecht serveert, maar er eerst liters ketchup overheen gooit omdat zij denken dat het zo beter smaakt. Het heeft de impliciete boodschap: “Ik weet het beter dan jij.” En laten we eerlijk zijn, niemand wil tijdens een gezellige familieavond worden verteld dat ze hun kinderen verkeerd opvoeden. Bovendien komt er vaak een passief-agressieve toon bij kijken. Je hoort bijna de zucht aan de andere kant van de telefoon terwijl de “adviseur” typt: “Komt goed hoor… doe je ding.”

Hoe ga je om met mensen die ongevraagd advies geven?
- Bedank ze beleefd. Een simpele “Bedankt voor je input!” is vaak genoeg om het gesprek af te ronden. (Of in ieder geval om ze even stil te krijgen.)
- Houd het luchtig. Gebruik humor om de spanning te breken: “Oh, misschien schrijf ik dit op voor mijn volgende roman!”
- Stel een wedervraag. Niets zet mensen sneller aan het denken dan een spiegel: “Interessant, wat deed jij toen jouw kinderen twee waren?”
- Grenzen aangeven. Als het blijft doorgaan, wees direct: “Ik waardeer je zorgen, maar wij maken onze eigen keuzes.”

Een mislukte poging van de adviseur
Het verhaal eindigt met een mislukte poging van de adviseur om toch nog haar gelijk te halen. Haar laatste woorden: “Ik snap niet helemaal wat er dan goedkomt als je er mee doorgaat, blijkbaar, maar whatever.” Een klassieke exit voor de ongevraagd-adviesgever: de passief-agressieve “whatever.”
Dus, wat hebben we geleerd?
Ongevraagd advies is een kunstvorm die beter in een museum thuishoort dan in een WhatsApp-gesprek. Volgende keer dat je de drang voelt om iemand ongevraagd te helpen: denk twee keer na. Misschien red je daarmee niet alleen de sfeer, maar ook je eigen reputatie. En onthoud, als het je niet gevraagd wordt, hoef je het ook niet te zeggen. Of zoals de wijsheid luidt: “Ongevraagd advies is als een slecht cadeau. Niemand heeft erom gevraagd, en niemand wil het hebben.”
Check ook:
Marktplaats-gesprek met iemand die niet kan typen valt geen touw aan vast te knopen